Gezonde Voeding
Gezonde voeding
Hoe eet je nou gezond? Dat is een van de moeilijkste vragen in de wereld. Veel mensen hebben namelijk moeite met goed te eten of ze eten te weinig of ze eten te veel. Zo worden veel mensen dus te dik of te dun. Het voedingscentrum heeft daarom de schrijf van 5 bedacht. De schijf van vijf is een cirkel met 5 regels om gezond te eten. De vijf regels hebben ze bedacht omdat veel mensen verkeerd eten. Ze eten bijvoorbeeld haast geen fruit en veelte veel vetten.
De regels:
- eet gevarieerd
- niet te veel
- minder verzadigd vet
- veel groente, fruit en brood
- veilig
1. Eet gevarieerd
Gevarieerd eten betekent dat je een aantal dingen eet uit alle vakken van de schijf van vijf. Als je gevarieerd eet krijg je verschillende voedingsstoffen binnen en deze voedingsstoffen zijn er belangrijk voor je lichaam. Door elke dag een aantal dingen uit de vakken eet, eet je elke dag wel iets anders. Elke dag iets anders eten is ook goed voor je, want van elke dag hetzelfde eten kan je ziek worden.
2. Niet te veel
Eet niet te veel lijkt een hele simpele en makkelijke regel, maar soms is dit heel erg moeilijk voor mensen. Die willen namelijk graag eten , omdat ze er trek in hebben. Doordat je vaak te veel eet kan je dik worden. Als je te zwaar bent dan heb je een grotere kans op suikerziekte dan mensen die een normaal gewicht hebben. Zo is het dus slim om niet te veel te eten zo krijg je ook geen ziekte en voel je je vaak ook lekker in je vel.
3. Minder verzadigd vet
Vetten zitten in veel dingen die je eet. Daarom is het slim om op te letten met wat je eet, want als je te veel vetten binnen krijgt, kan je ernstig ziek worden. Je hebt verschillende vormen van vetten. Je hebt onverzadigd vet dit is echter vergelijken met de andere vetten een hele goede vet. Verzadig vet is een hele slechte vet. Door te veel van deze vet te eten kun je problemen krijgen met je aderen en lucht problemen. Ook kan je ziektes krijgen. Soms krijg je er zelfs kanker van. Als je niet te veel vet wilt eten, moet je stoppen met het eten van bepaalde dingen waar veel vetten in zitten denk dan aan stroopwafels of patat. In deze dingen zitten namelijk veel verkeerde vetten. Halvarine of margarine en ontbijtkoek zijn dan weer goede vetten. Het is dan dus slimmer om dat te eten dan stroopwafels, patat of chips.
4. Veel groente, fruit en brood
In groente, fruit en brood zitten veel voedingsstoffen die je nodig hebt in 1 dag. Fruit zorgt ervoor dat je veel vitamines binnen krijgt. Groente en brood ook, maar in fruit zitten meer vitamines. Groente en brood hebben weer meet mineralen. Groente, Fruit en Brood is bijvoorbeeld ook weer heel erg goed voor je darmen. Dit komt omdat in groente, fruit en brood veel vezels zitten. Vezels zijn voedingsstoffen die ervoor zorgen dat je darmen niet verstopt raken.
5. Veilig
Veilig eten is het belangrijkste van alle. Je moet namelijk geen verbrande, bedorven of rotte dingen eten. Hier zitten namelijk verkeerde stoffen in. Ook moet je als je jou eten gaat klaar maken dit met schone handen doen. Zorg ervoor dat er zo weinig bacteriën bij het eten kunnen komen. Bacteriën kunnen er namelijk voor zorgen dat je ziek wordt.
De schijf van vijf heeft zelf ook nog een aantal vakken. In deze vakken zie je voedsel staan met dezelfde voedingsstoffen. Je moet elke dag namelijk uit 1 van de vakken wat eten. Zo krijg je al veel voedingsstoffen binnen die je lichaam nodig heeft. Je moet natuurlijk meer eten dan 1 ding uit elke vak, maar het slimste is om uit alle vakken wat te nemen.
De vakken van de schijf van vijf:
- Brood, granen, aardappelen
- Zuivel, melk, vlees, vis, ei
- Dranken, water, limonade, melk
- Groente & fruit
- Olie & vetten
Mensen eten vaak teveel of te weinig, maar wat heb je nou eigenlijk nodig? Het voedingscentrum heeft daar een mooie tabel voor gemaakt (zie plaatje). Hierin staat wat je allemaal moet eten en bij welke leeftijd dit hoort. Het allerbelangrijkste is dat je genoeg binnen krijgt en niet te veel snoept. Het liefst helemaal geen snoep, maar 1 snoepje kan wel, natuurlijk niet een hele zak snoep. Als je iets meer eet dan het voedingscentrum voorschrijft, maakt natuurlijk niet uit, maar het dubbele van deze tabel moet je natuurlijk niet eten, want dat is dan weer heel erg slecht voor je.
In je eten zitten allemaal voedingsstoffen, maar wat heb je er nou aan en welke voedingsstoffen zitten er nou precies in. Het belangrijkste van eten is dat je er energie van krijgt om te bewegen en de voedingstoffen zijn heel belangrijk voor je organen, je bloed & je huid, eigenlijk dus je lichaam. Voedingsstoffen beschermen je tegen ziektes, maken dingen in je lichaam die stuk zijn (denk dan aan schaafwonden), helpen je met groeien en maken energie aan om te sporten. Het energie dat je uit je eten haalt, wordt gemeten in calorieën en kilocalorieën. Mensen die aan sport doen moeten bijvoorbeeld meer calorieën eten dan mensen die niet aan een sport doen.
Belangrijke Voedingsstoffen:
Er zijn meerdere voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft. De belangrijke voedingsstoffen zijn: eiwitten, vetten, vezels, koolhydraten, vitamines en mineralen & water.
Eiwitten
Eiwitten zijn een soort van bouwstenen voor je lichaam. Ze zorgen voor de bouw van weefsels waar je lichaam uit bestaat. Eiwitten zijn dus heel erg belangrijk voor je lichaam om dingen te repareren zoals schaamwondjes, spieren, botten en je bloed. In brood, granen en peulvruchten (bruine & witte bonen) zitten veel eiwitten, daarom moet je die ook goed veel eten (niet te veel). Eiwitten zitten ook in melk, eieren en vlees, maar minder dan in brood, granen en peulvruchten.
Vetten
Vetten zijn nodig voor vetzuren en voor je lichaam als energiebron. In sommige vetten zitten vitamines. Om precies te zijn, zijn het vitamine A & D. Vitamine B is goed voor je tanden & botten en vitamine A voor je ogen. De vetzuren die in vetten zitten, eigenlijk essentiële vetzuren zijn goed voor je haren en een goede en mooie huid. In boter, ontbijtkoek en margarine zitten veel goede vetten.
Vezels
Vezels zijn eigenlijk verschillende stoffen die uit planten komen. Vezels zorgen ervoor dat je botten goed sterk blijven en dat je darmen blijven werken. Vezels zijn dus er handig. In eten dat van planten komt zitten veel vezels, denk aan bananen, brood en aardappelen.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn wel 1 van de belangrijkste voedingsstoffen. Deze voedingsstof is namelijk een soort brandstof voor ons lichaam en onze hersenen zoals benzine voor brommers. Er zijn verschillende soorten koolhydraten denk bijvoorbeeld aan zetmeel of lactose (melksuiker). Koolhydraten komen bijna overal in voor namelijk brood, peulvruchten, karnemelk, yoghurt, snoep, koek en rietsuiker.
Vitamines en Mineralen
Vitamines zijn nodig om je lichaam goed te laten maken en bacteriën te bestrijden. Je kan niet precies zeggen waar vitamines voor zijn, want je heb verschillende vitamines die verschillende dingen doen in je lichaam. Bij vitamines horen ook mineralen. Mineralen zijn goed voor het ijzer in je bloed en kalk voor botten. Er zijn nog veel meer dingen waar mineralen goed voor zijn, maar dit zijn er te veel om op te noemen. Vitamines vind je eigenlijk wel in alles wat je eet, maar het meest in fruit & groente.
Water
Je lichaam bestaat voor 70% uit water. Water is dus erg belangrijk voor je lichaam, daarom moet je ook goed drinken. Water zorgt ervoor dat het voedsel in je lichaam doorspoeld. In al je eten zit water, maar niet genoeg om je lichaam mee te voeden. Water helpt je lichaam ook om op temperatuur te houden. Mensen moeten ongeveer 2 liter per dag drinken dit is best veel, maar anders droog je uit.